Tugas Akhir Modul 5 Profesional Bahasa Jawa
1. Coba panjenengan nonton salah sawijining lakon
kethoprak ana ing dhaerah panjenengan utawi ing youtube (bisa kethoprak Pati,
Tulung Agung, RRI, lll).
2. Sabanjure analisisen struktur kethoprak kasebut,
mligine ing babagan lelewaning basa (gaya bahasa).
3. Kumpulna tugas kasebut ing file Word.
Wangsulan.
Kethorak WAHYU
MANUNGGAL – Rembang. Kanthi lakon “Dhamar Wulan Ngarit”
Sinopsis Crita
Kawiwitan crita saka kadipaten
Blambangan ingkang dipimpin dening Adipati Wurubisma Minakjingga. Ing
Blambangan, Adipati Minakjingga duwe karep arep nggarwa Ratu Kencana Wungu saka
Majapahit. Kabeh kang ana pasewakan, saka petinggi kadipaten tumekaning garwa
Minakjingga, diwenehi pengumuman yen satemene Minakjingga arep nggarwa Ratu
Kencana Wungu. Saka iku, Adipati ngirim utusan supaya bisa nyampekake nawala
marang Ratu.
Sawetara iku, ing pasewakan agung
Majapahit, Ratu Kencana Wungu paring dhawuh marang para petinggi lan satriya
ing Majapahit. Patih Logender, Layang Seto, Layang Kumitir, lan para
pangarsatamaning Majapahit. Saweg tinimbalan anglaporake kahanan ana ing
Majapahit. Ing kana, Ratu Kencana Wungu dhuhkita jalaran para senopati agung
lan adipati-adipati kang kondang, gugur anglawan Minakjingga. Patih Logender
anglipur Sri Ratu supaya sampun dhuhkita sebab Majapahit isih ana
senopati-senopati liyane.
Ora suwe, utusan saka Blambangan
sowan ing Majapahit ngaturake nawala saka Adipati Minakjingga kang isine rep
nggarwa Ratu Kencana Wungu. Mangerteni kahanan iku, Layang Seto lan Layang
Kumitir cancut tumandhang ngajak geger marang utusan. Kanthi panengahing saka
patih Logender, swasana bisa karedhem malih.
Ing panggonan liya, Dhamar Wulan
matur marang ibune. Dheweke takon sapa sejatine bapake. Kanthi katrangan saka
Eyange yaiku Sentanu, apa kang dadi pitakone Dhamar Wulan, wis kajawab. Saka
katrangan iku, Dhamar Wulan arep lunga menyang Krajan Majapahit saperlu golek
penggawean.
Tumekane ing kepatihan Majapahit,
dheweke ketemu karo Anjasmara yaiku putrine patih Logender. Kanthi usulan saka
Anjasamara, pungkasane Patih Logender menehi gawean marang Dhamar Wulan. Sbab
dianggep kleru dening Patih amarga ngadangi Layang Seto lan Layang Kumitir sing
arep mlebu ing kepatihan, Dhamar Wulan didunke penggaweane dadi wong kang
ngopeni jaran. Saka kana iku winih asmara tumrap Anjasmara lan Dhamar Wulan,
saya ngrembaka.
Ing pasewakan Agung Majapahit, Ratu
Kencana Wungu dhawuh marang Patih Logender supaya nggoleki pawongan kang
sinebut Dhamar Sasongko. Patih Logender ngaturi pirsa bilih Dhamar Sasongko
sejatine iku ana ing Kepatihan. Sawise ngadhep marang Ratu Kencana Wungu,
Dhamar Wulan pikantuk nawala saka Ratu supaya nyirnakake Minakjingga.
Sawise nampa nawala saka Ratu,
Dhamar Wulan age-age lunga menyang Blambangan. Adipati Minakjingaga pancen
kasuwur sekti mandraguna. Kabeh kadigdayan apa wae gak bisa ngalahake. Kanthi
bantuan saka garwane Minakjingga, Dhamar Wulan mangerti apa kang dadi kekuatane
Minakjingga lan pengapesane. Sawise nampa gaman kang dadi sumber kekuatan
Minakjingga, Dhamar Wulan perang tanding. Pungkasane, Minakjingga bisa kalah
saka Dhamar Wulan kanthi gaman kang diwenehake saka garwane Minakjingga.
Minakjingga gugur.
Analisis unsur intrinsik
1.
Tema : Paprangan
2.
Paraga lan watak
a.
Ratu Kencana Wungu à Wicaksana, adil,
bebuden luhur, asih
b.
Patih Logender à wicaksana, mituhu
marang ratu
c.
Dhamar Wulan à Ksatria, sabar
d.
Anjasmara à ngalembana, kemayu
e.
Minakjingga à sombong, culika
f.
Layang Seto à ksatria, ora sabaran
g.
Layang Kumitir à ksatria, ora sabaran
h.
Eyang Sentanu à wicaksana
i.
Palupi (ibu Dhamar Wulan) à
setya, ajrih kelangan
j.
Waito à ora setya, ngugemi
kabecikan
k.
Puyengan à ora setya, ngugemi
kabecikan
3.
Alur
Alur crita ing lakon kethoprak iki ngunakake alur maju (linier)
4.
Latar
Latar Papan :
Negari Majapahit, Kepatihan, lan Blambangan.
Latar Wektu :
Nalika jaman kerajaan Majapahit,
Latar Suasana :
Suasana Perang.
5.
Sudut pandang
Ing crita iki, panulis mosisikake awake dhewe minangka
pihak ingkang angka telu. Mung dadi pengamat crita.
6.
Amanat
Crita kethoprak “Dhamar Wulan Ngarit”, menehi amanah
kanggo para pamiyarsa yen watak adigang, adigung, lan adiguna bakal lebur
dening watak kabecikan. Sapa wonge sabar anglakoni urip iki kanthi trus ngukuhi
kabecikan, bakale mulya.
7.
Lelewaning basa
a. Hiperbola
Ratu Kencana Wungu : “.....Paman Adipati Ranggalawe minangka Adipati ing Kadipaten Tuban,
ingkang sampun kondhang kaloka sundhul ing antareksa”
b. Simile
Dhamar Wulan: “Eyang...kula
menika sampun diwasa. Menapa namung cekap kula gesang ing ngalam donya njur
mapan ing Karangpatih saterus, Bapa? Kok kados kula..kados kodok ingkang
katutupan bathok.”
Post a Comment for "Tugas Akhir Modul 5 Profesional Bahasa Jawa"